HABER - İlknur FİDAN
2025 itibarıyla dünya genelinde çocuklara yönelik kasıtlı öldürme vakaları hâlâ ciddi boyutlarda seyrediyor. Özellikle çatışma bölgelerinde ve toplumsal şiddetin yoğun olduğu alanlarda çocuk ölümleri artış gösteriyor.
Türkiye’de resmi veriler henüz tam olarak yayımlanmasa da sivil toplum raporları, çocukların maruz kaldığı şiddet ve ölüm vakalarının endişe verici olduğunu ortaya koyuyor. Çocukları korumaya yönelik önleyici politikalar, adli süreçlerin çocuk odaklı uygulanması ve doğru veri toplama, bu sorunun çözümünde kritik rol oynuyor.
Türkiye’de yaşanan çocuk cinayetleri
İstanbul'un Kadıköy ilçesinde, 14 yaşındaki İtalyan vatandaşı Mattia Ahmet Minguzzi, Tarihi Salı Pazarı'nda bıçaklı bir saldırıya uğramış ve 15 gün süren yaşam mücadelesinin ardından hayatını kaybetmiştir. Olayın ardından, saldırganın kimliği hakkında bilgiler sınırlıdır, ancak bu trajik durum medyada geniş yer bulmuştur.
Ufuk Tatar (2024, Hatay)
Hatay'da 6 yaşındaki Ufuk Tatar, 8 gün süren yoğun arama çalışmalarının ardından ölü bulunmuştur. Olayın detayları hakkında bilgiler sınırlıdır.
Erdem Aşkan (2024, Hakkâri)
Hakkâri'nin Yüksekova ilçesinde 5 yaşındaki Erdem Aşkan, bir zırhlı aracın çarpması sonucu hayatını kaybetmiştir. Olayın ardından, uzman çavuş A.K.P. adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştır.
2 yaşındaki Sıla Bebek (2024, Tekirdağ)
Tekirdağ'ın Malkara ilçesinde 2 yaşındaki Sıla bebek, annesi tarafından öldürülmüş ve cesedi evdeki buzdolabında bulunmuştur. Anne cinayeti itiraf etmiş ve dava süreci başlamıştır. Bu olay, aile içi şiddet ve çocuk ölümleri konusunda ciddi endişelere yol açmıştır.
8 yaşındaki Narin Güran (2024, Diyarbakır)
Diyarbakır'da 8 yaşındaki Narin Güran, kaybolduktan sonra cesedi bir çuval içinde bulundu. Bu olay, medyada geniş yer bulmuş ve çocuk güvenliği konusunda ciddi tartışmalara yol açmıştır.
4 yaşındaki Leyla Aydemir (2018, Ağrı)
Ağrı'da 4 yaşındaki Leyla Aydemir, babasının kuzeni tarafından istismar edildikten sonra vahşice öldürülmüştür. 18 gün süren arama çalışmalarının ardından cesedi bulunmuş ve olay kamuoyunda büyük yankı uyandırmıştır.
5 yaşındaki Cemile Gürpınar (2024, Eskişehir)
Eskişehir'de 5 yaşındaki Cemile Gürpınar, annesiyle birlikte öldürülmüştür. Anne ve kızının cenazeleri, olayın ardından bulunmuş ve dava süreci başlamıştır. Bu olay, aile içi şiddet ve çocuk ölümleri konusunda ciddi endişelere yol açmıştır.
8 Yaşındaki Ufuk Tatar (2024, Hatay)
Hatay'da 8 yaşındaki Ufuk Tatar, kaybolduktan sonra cesedi bulunmuştur. Olayın detayları hakkında bilgiler sınırlıdır.
Küresel perspektif
Oranlar ve sayılar: Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi’nin (UNODC) 2023 raporuna göre, 2021’de tüm kasıtlı cinayetlerin yaklaşık %15’i çocukları hedef aldı. Bu, dünya genelinde 70 bini aşkın çocuğun hayatını kaybettiği anlamına geliyor.
Yaş gruplarına göre fail profili: Küçük yaş gruplarında öldürmelerin çoğu aile içi kaynaklıyken, ergenlik döneminde sorumlular genellikle çevre veya akraba dışı kişiler oluyor.
Bölgesel farklılıklar: Latin Amerika ve Karayipler, ergen cinayetlerinde dünya genelinde önde gelen bölgeler arasında. Buradaki ölümlerin büyük bir kısmında ateşli silahlar etkili oluyor.
Sağlık boyutu: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), ergenlik ve genç yetişkinlikte şiddetin ölümcül sonuçlar doğurduğunu vurguluyor. Önleyici, çok bileşenli programlar çocuk güvenliğinde etkili.
2025’te öne çıkan dinamikler
Çatışma ve krizler: Gazze, Sudan ve Haiti gibi bölgelerde çocuklar hem savaş hem de toplumsal şiddetin doğrudan etkisi altında. UNICEF ve BM raporları, bu bölgelerde çocuk ölümlerinin ciddi boyutlara ulaştığını gösteriyor.
Veri sınırlamaları: Çatışma kaynaklı ölümler resmi “cinayet” verilerine doğrudan yansımıyor. Bu nedenle uluslararası istatistiklerle birebir karşılaştırma yapmak mümkün değil.
Türkiye’de durum
Resmî veriler: Türkiye’de 2025 yılına ait çocuk cinayeti istatistikleri henüz yayımlanmadı. TÜİK’in “Çocuk İstatistikleri” raporları, genel sağlık ve adli göstergeleri sunuyor ancak doğrudan cinayet verisi içermiyor.
Sivil toplum bulguları: Farklı STK’lar, 2025’in ilk aylarında çocuk ölümleri ve ağır ihlallere dair raporlar yayımladı. Bianet’in derlemesine göre, Ocak–Mayıs 2025 arasında yaklaşık 365 çocuk hayatını kaybettiği bildiriliyor (veri tahmini ve medyaya dayalı).
Risk faktörleri
Aile içi şiddet: Bebek ve küçük çocuklarda ölüm riski genellikle ebeveyn kaynaklı şiddet ve ihmalden kaynaklanıyor.
Çevresel şiddet: Ergenlerde çete ve mahalle çatışmaları, organize suç ve silah erişimi ölümlerde etkili oluyor.
Sosyoekonomik eşitsizlik: Yoksulluk ve sosyal eşitsizlik, çocuk cinayetlerinin artışında önemli bir etken.
Çözüm önerileri
Aile ve erken uyarı programları: Ev ziyaretleri ve ebeveyn eğitimleri ile riskli durumların erken tespiti sağlanabilir.
Okul ve mahalle programları: Çatışma çözümü, sosyal-duygusal beceriler ve güvenli alanlar, çocukların korunmasında etkili.
Silah kontrolü: Yüksek riskli bölgelerde yasadışı silah dolaşımının önlenmesi gerekiyor.
Çocuk dostu adalet mekanizmaları: Çocuk Koruma Kanunu kapsamında hızlı ve etkili koruma önlemleri uygulanmalı.
Veri altyapısı: Çocuk ölümlerinde nedenlerin doğru kodlanması ve farklı kurumlar arası veri paylaşımı artırılmalı.
Türkiye’de ihbar ve yardım noktaları
Acil durum: 112
Aile ve Sosyal Hizmetler hattı: 183