Hafıza Merkezi’nin yürüttüğü Hafıza ve Gençlik Projesi kapsamında doğan çalışma, aslında “Şiddet ve Asimilasyon Aracı Olarak YİBO” başlıklı bir e-kitap olarak ortaya çıktı. Kitap, 1962–2010 yılları arasında Bitlis, Van, Hakkari, Batman, Urfa, Diyarbakır, Tunceli (Dersim) ve Muş illerinden 25 YİBO mezununun sözlü tarih anlatılarını içeriyor.
Çalışmada, YİBO’ların çocukların kültürleri, dilleri ve etnik kimlikleri nedeniyle dışlanma mekânına dönüştüğü, askeri disiplin altında bir “terbiye” sürecine tabi tutuldukları ortaya konuyor. Belgesel de bu hafızayı arşiv görüntüleri, tanıklıklar ve terk edilmiş okul binaları üzerinden izleyiciye aktarıyor.
Tarihsel Arka Plan
YİBO politikaları, erken Cumhuriyet döneminin yatılı okullarından 1990’lardaki köy yakmalarına uzanan tarihsel süreçle birlikte ele alınıyor. Devletin eğitim yoluyla yürüttüğü asimilasyon politikalarının çocukların yaşamında bıraktığı derin etkiler gözler önüne seriliyor.
Festivalde Gösterim
“YİBO” belgeseli, 28 ve 30 Eylül tarihlerinde Diyarbakır’da FilmAmed Belgesel Film Festivali kapsamında ilk kez seyirciyle buluşacak.
