HABER - Halide GÜNEŞ
Yaz mevsimi biterken evlerde konserve ve turşu hazırlıkları başladı. Mevsiminde alınan sebzeleri ve meyveleri farklı dönemlerde tüketebilmek için tercih edilen bu yöntem, doğru uygulanmadığında ciddi gıda zehirlenmelerine yol açabiliyor. Uzmanlar, özellikle ev yapımı konservelerde Clostridium botulinum bakterisinin neden olduğu botulizm riskine dikkat çekiyor.
Hijyen Ve Isıl İşlem Şart
Konserve hazırlarken kullanılan malzemelerin iyi yıkanması, tuz oranının dengeli olması ve hijyen kurallarına uyulması gerekiyor. Botulinum toksini, uygun sürede ve sıcaklıkta pişirildiğinde etkisiz hale getirilebiliyor: 80°C’de 10-30 dakika veya 100°C’de 10 dakika kaynatmak yeterli. Ancak uygun koşullarda saklanmayan konservelerde bakteriler yeniden çoğalabiliyor.
“Paslı Kapaklardan Uzak Durun”
Paslı veya çizik kapaklar bakterilerin üremesi için uygun ortam sağlar. Bu nedenle cam kavanozlar 15-20 dakika kaynatılarak sterilize edilmeli ve kapaklar her kullanımda yenilenmeli. Türkiye’de 2015-2017 arasında 446 botulinum vakası tespit edilmiş ve 36 ölüm kaydedilmiş; vakaların büyük çoğunluğunda bozuk veya şişmiş kapaklı konserveler tüketilmişti.
Hastalığın Belirtileri Ve Acil Önlemler
Botulizm, kas felci ve nörolojik belirtilere yol açabilir. Bulanık görme, kas zafiyeti, çift görme ve solunum sıkıntısı gibi semptomlar görüldüğünde acilen sağlık merkezine başvurulmalı, hastaya kusturma uygulanmamalı ve konserve tüketildiği mutlaka belirtilmelidir.
Şüpheli Konservelere Yaklaşmayın
Kapak kabarmış, küflenmiş, renk veya koku değişmiş konserveler asla tüketilmemeli. Açmadan önce üretim ve son tüketim tarihleri kontrol edilmeli, gerekirse konserve kaynatılarak tüketilmeli.
Alternatif Yöntem: “Kurutma”
Bazı ürünlerde konserve yerine kurutma yöntemi de uygulanabiliyor. Dolmalık biber, domates, kayısı gibi besinler güneşte veya kontrollü ortamda kurutulabilir. Kurutma işlemi sırasında C vitamini kaybı yüksek olsa da mineraller korunuyor. Ancak böbrek hastaları ve diyabetliler, kurutulmuş meyveleri tüketirken dikkatli olmalı.
Uzmanlar, yaz aylarında yapılan konserve ve turşu hazırlıklarında hijyen, uygun ısıl işlem ve malzeme seçiminin sağlıklı bir yıl boyu beslenmenin anahtarı olduğunu vurguluyor.
