Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Türkiye'nin "umut hakkı" uygulamasını incelemek üzere Strasbourg'da toplandı. Üç gün sürecek toplantının ardından Komite’nin Türkiye’ye dair bir ara karar açıklaması bekleniyor.
Toplantı, Türkiye’nin mevzuatını, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) "umut hakkı" içtihadına uyumlu hâle getirmesi için verilen süreyi değerlendirecek. 15 Eylül 2024'te yapılan açıklama ile Bakanlar Komitesi, Türkiye’ye 2025 yılına kadar bu reformları hayata geçirmesi için süre tanımıştı.
Umut Hakkı Nedir?
Umut hakkı, ömür boyu hapis cezasına mahkum edilen hükümlülerin, bir süre sonra idari veya yargısal bir makam tarafından serbest bırakılıp bırakılmayacağının değerlendirilmesini öngören bir hak olarak tanımlanıyor. AİHM, hükümlünün serbest kalma umudu olmadan ömür boyu cezaevinde tutulmasının, işkence yasağını ihlal ettiğini vurgulamıştı.
Bu ilke, özellikle Abdullah Öcalan ve diğer tutukluların infaz süreçlerini kapsıyor. Komite, Öcalan, Emin Gurban, Civan Boltan ve Hayati Kaytan'ın umut hakkı kapsamında Türkiye’nin yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini ele alacak.
Reformlar Uygulanmazsa Yaptırım Uyarısı
Komite, Türkiye'ye reformları hayata geçirme konusunda uyarıda bulunmuş ve uygulanmaması halinde Avrupa Konseyi’nin denetim çerçevesinde yaptırımların devreye girebileceğini belirtmişti.
Toplantıda, Bakanlar Komitesi'nin dönem başkanı olan Malta Dışişleri Bakanı Ian Borg'un önderliğinde, 46 üye ülkenin dışişleri bakanları ve büyükelçileri bu dosyayı detaylı olarak inceleyecek. Komite, Türkiye'nin yanı sıra diğer ülkelerdeki ceza infaz dosyalarını da görüşecek.
Umut hakkı, cezaevinde tutuklu bulunan kişilerin, ceza sürecinin bir noktada yeniden gözden geçirilmesini ve serbest kalma ihtimalini bekleyerek cezasını çekmesi gerektiği anlayışını benimsiyor. AİHM bu hakka, mahkumların insanlık onurlarını koruma açısından önemli bir değer atfediyor.
